اخبار
تزریق نقدینگی به بورس؛ راهکار یا راه‌حل موقتی؟ | آینده بازار سرمایه چگونه خواهد بود؟
با وجود افزایش‌های اخیر در بورس بازار سرمایه هنوز هم به نظر می‌رسد که جان و رمق لازم را ندارد. این موضوع باعث شده است که اعتقاد به نیاز به تزریق نقدینگی به بازار برای بهبود شرایط بورس تقویت شود اما این سؤال مطرح می‌شود که آیا تزریق نقدینگی واقعا می‌تواند به بهبود شاخص‌های بورس کمک کند؟
سیاست‌های مقطعی یا راه‌حل‌های بنیادی؟ تجربه تاریخی بازار سهام ایران نشان می‌دهد که حمایت‌های نقدی عموماً منجر به رشد مقطعی می‌شود و پس از اتمام منابع بازار به وضعیت قبلی خود بازمی‌گردد. کارشناسان اقتصادی بر این باورند که مشکل اساسی بورس ناشی از ساختارهای کلان اقتصادی و فشارهای سیستماتیک بر تولید است.
در شرایطی که تورم بالا ناترازی انرژی قیمت‌گذاری دستوری سیاست‌گذاری‌های ناپایدار و کسری بودجه به بازار سرمایه فشار می‌آورد تزریق پول نمی‌تواند راه‌حل مناسبی باشد.
بورس در تلاقی سیاست و اقتصاد امروز بورس تهران نه‌تنها یک نهاد اقتصادی بلکه به موضوعی سیاسی نیز تبدیل شده است. فشار گروهی از سهامداران و برخی نمایندگان مجلس دولت را در موقعیت دشواری برای حمایت مستقیم قرار داده است. در این میان دولت باید بین حمایت از بخش‌های مولد اقتصاد و بازار سرمایه اولویت‌گذاری هوشمندانه‌ای انجام دهد.
به گفته بسیاری از کارشناسان بهترین راه حمایت از بورس بهبود فضای تولید ثبات قوانین کاهش ریسک‌های سیستماتیک و افزایش شفافیت شرکت‌هاست. در شرایطی که برخی کارخانه‌ها به دلیل مشکلات انرژی با کاهش تولید مواجه‌اند هدایت منابع به زیرساخت‌های تولیدی می‌تواند به رشد واقعی سودآوری شرکت‌ها و به تبع آن تقویت بورس کمک کند.
آیا تزریق نقدینگی در دنیا موفق بوده است؟ برای درک بهتر تأثیر تزریق نقدینگی می‌توان به تجربیات کشورهای مختلف نگاهی انداخت. در بحران مالی ۲۰۰۸ دولت آمریکا بیش از ۷۰۰ میلیارد دلار به بازارها تزریق کرد. اگرچه این برنامه به بازگشت اعتماد به بازارها کمک کرد اما انجام اصلاحات ساختاری هم‌زمان اثرات آن را پایدارتر ساخت.
در دوران همه‌گیری کرونا بانک‌های مرکزی کشورهای پیشرفته مقادیر زیادی پول به بازارها تزریق کردند. با این حال تجربه نشان داد که تورم ناشی از این سیاست‌ها می‌تواند تبعات بزرگ‌تری از رکود اولیه داشته باشد.
در اقتصادهای نوظهور نیز تجربیات مشابهی وجود دارد. به‌عنوان مثال در ترکیه حمایت دولت از بورس با مداخلات دستوری ابتدا باعث رشد شاخص شد اما در نهایت به دلیل بی‌ثباتی ارزی این رشد پایدار نبود و به افت بازار انجامید. نتیجه‌گیری مشترک از این تجارب این است که تزریق نقدینگی بدون اصلاحات ساختاری تنها می‌تواند به عنوان یک مسکن موقتی عمل کند.
در اولویت بودن تولید؛ نسخه‌ای واقعی‌تر در شرایط فعلی اقتصاد ایران که با محدودیت منابع و تورم بالا مواجه است تزریق منابع به بازار سرمایه حتی اگر امکان‌پذیر باشد به احتمال زیاد اثر کوتاه‌مدتی خواهد داشت و نمی‌تواند اعتماد از دست رفته را بازگرداند. در مقابل سرمایه‌گذاری در تولید و به‌ویژه در حوزه انرژی و زیرساخت‌ها می‌تواند بستر رشد پایدار بازار سهام را فراهم کند.
وضعیت کارخانه‌هایی که به دلیل کمبود برق با کاهش ظرفیت تولید مواجه‌اند مثال روشنی از این موضوع است. با سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌های انرژی توان تولید این شرکت‌ها افزایش یافته و در نهایت بهبود سودآوری آنها می‌تواند منجر به افزایش قیمت سهام و رشد شاخص بورس شود؛ اما این‌بار بر مبنای واقعیات اقتصادی نه وعده‌ها.
اگرچه خواسته سهامداران برای حمایت دولت قابل درک است اما سیاست‌گذاران باید از منظر منافع بلندمدت ملی تصمیم‌گیری کنند. بازار سهام آینه‌ای از وضعیت اقتصاد کلان است و تا زمانی که ریشه‌های ناکارآمدی در ساختار اقتصادی باقی بماند شاخص بورس به‌صورت ناپایدار نوسان خواهد کرد حتی با پمپاژ پول. به نقل از همشهری آنلاین
انتهای پیام/